დისლიპიდემია არის ლიპიდების დისბალანსი, როგორიცაა სისხლში ლიპოპროტეინების მიერ ტრანსპორტირებადი ლიპიდების (ქოლესტეროლი, ტრიგლიცერიდები, ან ორივე ერთად) პათოლოგიურად მაღალი მაჩვენებელი.
ლიპიდების, განსაკუთრებით დაბალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინების (დსლპ) რაოდენობა ასაკთან ერთად მატულობს. მაჩვენებლები, ქალებთან შედარებით, მამაკაცებს შორის მცირედით უფრო მაღალია, თუმცა ქალებს შორის მისი მატება მენოპაუზის შემდეგ ვლინდება. ასაკთან დაკავშირებული ლიპოპროტეინების რაოდენობის მატება დისლიპიდემიას განაპირობებს და ზრდის ათეროსკლეროზის განვითარების რისკს.
მაღალი სიმკვრივის ლიპოპროტეინის (მსლპ) – კარგი ქოლესტეროლის – მომატებული მაჩვენებელი სასარგებლოა და პათოლოგიად არ ითვლება.
ჯანმრთელობის რამდენიმე ქცევას შეუძლია გავლენა მოახდინოს და გაზარდოს ლიპიდების დონე. მაგალითად:
დისლიპიდემიით გამოწვეული დაავადებები და გართულებები:
პირველ ადგილზეა კარდიოვასკულური დაავადებები:
ლიპიდური ცვლის დარღვევა იწვევს ისეთ დაავადებებს, როგორიცაა:
ასევე, იწვევს გართულებებს შემდეგი დაავადებებისას:
სიმპტომები:
სისხლში ლიპიდების მომატებული რაოდენობა, ჩვეულებრივ, სიმპტომებს არ იწვევს. ზოგჯერ, როდესაც მაჩვენებლები განსაკუთრებულად მაღალია, ცხიმი ლაგდება კანსა და მყესებში და ქმნის ბორცვისებურ შემაღლებებს, რომელთაც ქსანთომები ეწოდება. ტრიგლიცერიდების მნიშვნელოვნად მომატებულმა რაოდენობამ შესაძლებელია ღვიძლისა და ელენთის ზომის მატება გამოიწვიოს და გაზარდოს პანკრეატიტის განვითარების რისკი. პანკრეატიტმა შესაძლოა მუცლის ძლიერი ტკივილი განაპირობოს და ფატალურიც კი აღმოჩნდეს.
მკურნალობა / მართვა/ პაციენტის განათლება
პაციენტებმა უნდა აღიარონ და დაიცვან ჯანმრთელობის სპეციფიკური ქცევები, რომლებსაც შეუძლიათ ლიპიდების დონის შენარჩუნება და შემცირება. დისლიპიდემიის საწყისი მკურნალობა მოიცავს ცხოვრების წესის შეცვლას. დიეტას, წონის კონტროლს, საკვებ რაციონში ნაჯერი ცხიმების შემცირებას, აქცენტი კეთდება ბოსტნეულის, ხილისა და მარცვლეულის მიღებაზე შესაბამისი კალორიული მოთხოვნილების ფარგლებში, მწეველებისათვის – თამბაქოს მოწევის შეწყვეტა, ასევე მოზრდილებმა უნდა მიიღონ ზომიერი და ენერგიული ფიზიკური დატვირთვა კვირაში 3-დან 4-ჯერ მინიმუმ 40 წუთის განმავლობაში.
